Sosyal (Pragmatik) İletişim Bozukluğu

Sosyal (pragmatik) iletişim bozukluğunun karakteristiği sosyal dili kullanma zorluğu ve (pragmatik iletişim olarak da bilinen) iletişim becerilerinde zorluk çekmedir. Bu bozukluğa sahip bir çocuk veya genç iletişimin sıradan sosyal kurallarını -sözel olsun olmasın- kavrayıp takip etmede, hikâye anlatma veya sohbet kurallarını kavramada ve kullandığı dili duruma ya da dinleyenin ihtiyacına göre değiştirmede güçlük çekecektir. Sosyal iletişimdeki bu tarz problemler çocuğun diğer insanlarla etkili bir iletişim kurmakta ve başkalarıyla sosyal olaylara katılmakta zorlanmasına yol açar. Hatta derslerdeki performansını bile etkileyebilir.

Bu bozukluğun tanısı genellikle 5 yaşından itibaren, yani çoğu çocuğun o zamana kadar yeterli konuşma yetisi ve dil becerileri kazanmış olması gereken bir yaşta konulur.

Sosyal İletişim Bozukluğunun Belli Başlı Özellikleri

1. Sözlü ya da sözsüz iletişimde aşağıdaki zorluklar sürekli olarak yaşanır.

• İletişimi sosyal amaçlar için kullanmakta eksiklik (selam verme veya bilgi paylaşımı gibi konularda sosyal kapsamda uygun olan şekilde davranma gibi konularda eksiklik)
• İletişimi, dinleyenin ihtiyaçları doğrultusunda ya da kapsamla eşleşecek doğrultuda yönlendirme, değiştirme becerisinin olmaması (bir sınıfta konuşmakla bir oyun alanında konuşmanın farklı olması, bir yetişkinle farklı bir çocukla farklı konuşma ve aşırı ciddi bir dil kullanmaktan kaçınma gibi becerilerin olmaması)
• İletişim ve hikâye anlatma kurallarını takip etmede zorluklar (bir muhabbete sırayla konuşmak, yanlış anlaşıldığında kendini başka kelimelerle ifade etmek ve etkileşimi, iletişimi ayarlamak için sözel ve sözel olmayan işaretleri nasıl kullanacağını bilmek gibi konularda zorluk çekmek)
• Açık bir şekilde belirtilmeyen şeyleri anlamakta zorluk çekmek (çıkarım yapamamak gibi) ve dildeki mecazi ya da belirsiz manaları anlamakta zorluk çekmek (deyimler, mizah, metaforlar, yorumlama kapsamına dayanan çoklu anlamları kavramakta zorluk)

2. Bu eksiklikler etkili iletişimde, sosyal katılımda, sosyal ilişkilerde ve akademik başarıda ya da birlik gerektiren veya bireysel mesleki performansta fonksiyonel kısıtlamalarla sonuçlanır.

3. Semptomların başlangıcı erken gelişim döneminde ortaya çıkar.

4. Semptomların başka bir zihinsel bozuklukla açıklanması ve genel bir tıbbi veya nörolojik durumdan ya da kelime yapısı ve gramer alanındaki yeteneksizlikten kaynaklandığının düşünülmesi iyi değildir. Ayrıca Otizm spektrum bozukluğuyla, zihinsel engellilikle ya da gelişimsel gecikmeyle de açıklanmamalıdır.