Çocuklarda depresyon, ebeveynlerin karşılaşmayı beklemedikleri bir durum olmasına rağmen olasıdır. Depresyon yeni doğandan itibaren görülmesi olası bir süreç olduğu artık kabul edilen bir durumdur. Yetişkinler gibi çocuklar da doğumdan sonra herhangi bir yaşta depresyon sürecine girebilirler.
Bakım vereninden uzakta kalan bir bebek içe kapanma, mutsuzluk ve yas gibi depresyon süreçleri yaşayabilir. Bebeklerde olduğu gibi çocuklarda da depresyon görülmesi olasıdır. Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da depresyon; mutsuzluk, halsizlik, isteksizlik, ümitsizlik gibi duygularla kendini gösterebilir.
Çocuğunuzda depresyon belirtileri yaşanıyorsa bunun gelişimsel normal bir süreç olduğunu düşünmek hatalı bir davranış olacaktır. Yetişkinlerde yaşanan depresyonun çözümü nasıl klinik destekten geçiyorsa aynı şekilde çocukların da klinik desteğe ihtiyacı vardır. Çocuğunuza terapi hizmeti verecek psikoloğun klinik psikoloji yüksek lisansı olmasına ve çocuk psikolojisi ve çocuk terapileri konularında uzmanlaştığına emin olmalısınız.
Çocuklarda Depresyon Nedenleri:
- Genetik Faktörler:
Ebeveynlerde veya akrabalarda depresyon görülmüş olması. Bilindiği üzere depresyon genetik olarak taşınabilen bir hastalıktır. Eğer çocukta genetik yatkınlık varsa çocuğun depresyona girme ihtimali şüphesiz artacaktır.
- Düşünce Sistemi:
Çocuğun kötümser, evhamlı veya stresli olması. Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da gelişen olaylara farklı tepkiler verme söz konusudur. Bebeklikte mizaç dediğimiz olaylara karşı genel tutum, yetişkinlikte kişilik kavramına denk gelmektedir. Eğer çocuğun düşünme sistemi genel olarak olayları olumsuz algılamaya yatkınsa çocuğun depresyona girme ihtimali pozitif düşünce yapısına sahip bir çocuğa nazaran daha yüksek olacaktır.
- Çevresel Faktörler:
Ailede veya arkadaşlarıyla ilişkilerde çocuğun yıpranmasına sebep olan süreçler yaşaması. Özellikle okula yeni başlayan çocuklarda yaşadıkları bu büyük değişime ayak uyduramama sonucu depresyon görülebilir. Sosyal ilişkilerde başarısız olan çocuk kendini soyutlamaya ve depresyona açık hale gelecektir.
Yaşamında önemli yeri olan kişiyi ölüm ya da ayrılık ile yitirmesi ya da onun ilgisini yitirmesi. Çocuk için en önemli yıkım sebeplerinden biri ise yakınlarından birinin ölümüdür. Çocuklar ölüm kavramını bile tam olarak anlayamadıkları bu dönemde bir yakınlarının ölümüne aşırı reaksiyon gösterebilirler, durumu anlamaktan ve kabullenmekten kaçınabilirler.
Çocuğa yeterli sosyal destek olmaması gibi faktörler, örneğin bakım vereni olarak annesini gören bir çocuk doğumdan itibaren annesiyledir. Bağlanma süreçlerinde annesiyle olan çocuk, annesinin çalışma hayatına geri dönmesi sonucunda beklenmedik tutumlar geliştirebilir. Annesinin yanında gayet huzurlu, mutlu ve sorun davranışları göstermeyen çocuk annesinin çalışmaya başlamasıyla mutsuz, huzursuz ve isteksiz bir çocuğa dönüşebilir.
Bir diğer sebep de iki yaş bunalımıdır. İki yaş çocuklarda özerklik oluşturma açsından kritik bir dönemdir. Bu dönemde çocuklar benliklerini oluştururlar, bir nevi ergenlik yaşanan bu dönemde çocukların baskılanması ve engellenmesi çocukların depresyon yaşamasına sebep olabilir.
Bu faktörler her çocuğun depresyon yaşamasına yol açmayabilir. Yetişkinlerde olduğu gibi çocukların da her uyarana verdiği duygusal tepkiler farklılık göstermektedir.
Unutulmaması gereken depresyonun günümüzde tedavisinin mümkün olduğudur. Bir terapi merkezine başvurarak çocuğunuzun gerekli tedaviyi almasını sağlayabilirsiniz. Yetkin bir psikoloğun yapacağı tedavi çocuğun depresyondan kurtulmasında etkili olacaktır. Şiddetli depresyon durumlarında doktor kontrolünde ilaç kullanımı da olasıdır.
E. Naz Aykar