Psikodramanın çıkış noktasını anlayabilmek için yaratıcı dramanın ne olduğunu bilmemiz gerekir. Yaratıcı drama, gönüllü kişilerden oluşan bir grubun yönlendirici bir lider eşliğinde önceden belirli yaratıcı drama aktiviteleri olabileceği gibi, spontane gelişen aktiviteleri de kendilerini güvende hissederek, özgür bir çalışma ortamında yapmalarıdır. Bu aktiviteler kişinin kendisini ifade etmesine yönelik düzenlenmiş aktivitelerdir. Kişinin toplum içindeki davranışlarını kontrol etme çabasını azaltır. Ani durum değişimlerine adapte olmalarını sağlarlar. Yaratıcı dramada bir durum, olgu veya kişi canlandırılır.
Psikodrama ise kişinin problem olan durumu anlatmasından çok canlandırmasına dayalı bir terapi yöntemidir. Nasıl ki yaratıcı dramada bir senaryoya bağlı olarak veya doğaçlama bir şekilde durum canlandırılıyorsa, psikodramada da kişiyi zora sokan, psikolojik problemlerine neden olduğunu düşündüğümüz durumlar canlandırılır.
Psikodramada kişinin sorunu, sorunla ilgili kişiler arası ilişkilerindeki aksaklıkları kendisinin görebilmesi hedeflenir. Kişi canlandırılan problemde olaya başka bir açıdan bakarak buradaki yanlış ve doğruları bulur. Böylece kişinin anlatmakta zorlandığı, çözümlenmesi zor travmalarının tedavisi amaçlanır. Bu yolla kişi aksaklığı kendisi bulur ve bunun üstesinden nasıl geleceğine kendisi karar verir.
Psikodrama Yöntemleri
Psikodramada 3 farklı yaklaşım kullanılabilir. Bu yaklaşımlardan hangisinin kullanılacağına kişinin çözmek istediği soruna hangi yaklaşımın daha uygun olacağı göz önünde bulundurularak karar verilir.
Psikodrama sürecinde lider, psikodrama grubu ve danışan kişi vardır.
Bu süreçte birinci yöntem lider ve grubun danışanın düşüncelerini onun ağzından söylemesidir.
İkinci yöntem, danışan kişinin ele alınan konuda rollerden her birine teker teker girmesi şeklinde ilerler.
Üçüncü yöntemde ise danışan sahnede grup tarafından canlandırılan konuyu izler.
Tabii ki her yöntemin daha güçlü olduğu taraflar vardır, fakat hangi yöntemin en iyi olacağı danışan kişiyle ve danışılan konuyla ilgili olarak değişecektir.
Psikodrama Süreci Nasıl İşler
- İlk adım hazırlık aşamasıdır. Bu süreçte grubun ve danışan kişinin bu çalışmayı yapmaya istekli olması önemlidir. Bu aşama ısınma aşaması olarak da adlandırılabilir.
- İkinci adım canlandırma aşamasıdır. Bu süreçte hangi yöntem seçildiyse ona göre canlandırma yapılır.
- Üçüncü adım ise değerlendirme aşamasıdır. Çalışma süreciyle ilgili geri bildirimlerde bulunulur.
Tüm bu süreç başarılı şekilde gerçekleşirse sorunun çözümünde etkili olmaktadır. Bu süreç danışanın kendisini tanımasına, olaylara dışarıdan bakabilmesine, hayatın içindeki ani değişimlere daha kolay adapte olmasına, ani gelişen olumsuzlukları daha hızlı kabullenip çözüm yolu aramaya başlayabilmesine yardımcı olan bir süreçtir.
Tüm bunların sağlanabilmesi için psikodramatistin başarılı, deneyimli, konuya hakim bir kişi olması gerekir. Gerekli yönlendirmelerin doğru şekilde yapılabilmesi ve canlandırmanın başarılı olması için psikodramatistin mutlaka psikoloji bölümü mezunu ve yüksek lisanslı bir uzman psikolog olması, bunun devamında psikodrama yapabilmesi için gerekli eğitimleri tamamlamış olması gerekir. Uzman olmayan birisinden alınacak tedavinin faydadan çok zararı olabileceğini unutmamak gerekir.
E.Naz Aykar