Kişi iş görüşmesine gittiğinde, topluluk önünde konuşma yapacağı zaman, kendisini gergin, utanmış ve kaygılı hissedebilir. Bu durum halk arasında zaman zaman sosyal fobi olarak adlandırılsa da, sosyal fobi utangaçlıktan ve durumsal kaygılardan çok daha fazlasıdır. Bu durumda aşırı utanmayı sosyal fobi olarak adlandırmak bizi yanıltacaktır.
Birçok insan tanımadığı insanlara karşı, ya da daha öncesinde aşina olmadığı durumlara karşı kendisini tedirgin hissedebilir, utangaç davranabilir. Ancak, bir süre sonra kişi bunu tölere eder ve sakinleşir. Benzer durumlarda sosyal fobili bireyin sakinleşmesi ve rahatlaması neredeyse imkansızdır.
Sosyal fobi: Kısaca, kişinin başkalarıyla ilişki kurmasını zorlaştıran, sosyal ortamlarda bulunmasına engel olan, yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen önemli bir davranış bozukluğudur. Diğer fobiler ile kıyaslandığında kişinin kaçınması daha zordur, kişi kaçınamadığı durumlarda yoğun kaygı ve sıkıntıyla bu duruma katlanır.
Çeşitli durumlarda ortaya çıkan sosyal fobide ortak korku, kötü performans sergileme kaygısıdır. Bir diğer taraftan kişi kendisine aşırı odaklanmıştır. Hata yapmaya karşı aşırı hassas davranır.
Sosyal Fobinin Tetikleyicileri:
Yeni insanlarla tanıştığında | Randevuya gittiğinde |
İlgi odağı olduğunda | Telefon görüşmesi yaparken |
Bir şeyler yaparken izlendiğinde | Ortak kullanıma açık tuvaletlerde |
Konuşma yaparken | Sınav olurken |
Sahnede performans sergilerken | Dışarda yemek yerken |
Önemli kişilerle (otorite) konuşurken | Sosyal ortama ya da partiye katıldığında |
Bu gibi durumlar sosyal fobili bireyde, kalp çarpıntısı, ateş basması, terleme, ses titremesi, el titremesine sebep olur.
Genellikle sosyal aktivitelerden uzak dururlar ve günlük faaliyetlerini bile aksatırlar. Yapılan faaliyetlerde arka planda olmak onlara daha iyi gelir. Herhangi bir yere giderken yalnız gitmektense eşlik edecek biriyle gitmeyi tercih ederler. Ayrıca yüzleşmeleri gereken bir sosyal durumla (sahne vbz.) karşı karşıya kaldıklarında rahatlamayı sağlaması açısından alkol kullanımı yaygındır.
Psikolog
Barış GÜRKAŞ
İstanbul
Referenslar: Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental BozukluklarınTanısal ve Sayımsal Elkitabı. 4. Baskı (DSM-IV), Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, (Çev. E Köroglu), Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1994.
2 yanıt
bu durumda nasıl bir tedavi gereklidir?
Bu durumda klinik psikologtan terapi almanız gerekmektedir Mehmet bey.