- Sosyal medya günümüzde herkesin hayatının içinde. Özellikle facebook, instagram ve twitter insanların iletişiminde ne tür sorunları beraberinde getiriyor? Eksileri yanında artıları neler? Psikoloji tarafından nasıl bakılıyor?
Sosyal medya denince insanların aklına çoğunlukla sosyal paylaşım ağlarının hayatı zorlaştıran tarafları geliyor. Birçok insan bunun içinde olmaktan bu kadar mutsuzken kendisini sosyal mecralardan alamıyor.
Terapiye gelmeyen, sokakta karşılaştığımız insanlar bile facebooktan, twitter’dan nasıl kurtulacağız şeklinde sorular yöneltiyorlar. Kimi profilimi kontrol etmekten kendimi alamıyorum derken, kimi ise hoşlandığım kişiyi takip etmekten kendimi alamıyorum şeklinde duruma yaklaşıyor. Bu bize sosyal medyanın hayatı zorlaştıran bir yanının olduğunu gösteriyor.
Bununla birlikte sosyal medyanın gerçekliğinin hayatın gerçekliğine ne kadar yaklaştığını gösteriyor. Buna paralel olarak yapılan araştırmalar, sosyal medyanın günlük hayatta hissettiğimiz birçok duygunun o ekranın başında da ortaya çıktığı yönünde.
Ancak bu günlük hayattaki gibi doğru sonuçlara bizleri götürmüyor. Örneğin: İnstagramda arkdaşınızın çok eğlendiğini, çok gezdiğini gördüğünüz fotoğraflarının size ne hissettirdiğini hatırlayın. Bu durum genellikle insanların böyle bir hayat yaşamadıkları için kendilerinde eksiklik hissetmelerine,mutsuz olmalarına sebep olabiliyor.
Bir diğer taraftan bu tarz paylaşımları yapan kişinin sürekli bu şekilde bir hayat yaşıyormuş gibi bir paylaşım yapması da ayrı bir tartışma konusu.
Gidilmek istenen popüler mekanın önünden geçerken yapılan check-in (kişinin o mekanda oturmamasına rağmen), gecenin en güzel pozunun çekilerek tüm hayat bu şekilde eğlenceli geçiyormuş şeklinde sunulması ve etrafa muhteşem bir hayat yaşıyormuş izlenimi verilmesi sosyal medyanın bence en çarpıtılmış ve gerçeklikten en uzak yanı.
İnsanların çarpıtılmış özel hayatlarını bu derece gözler önüne sermelerinin yanında muazzam bir iletişim ağı haline gelen sosyal mecralar, çeşitli yollarla gerçek bilgiye ulaşmamızın en önemli aracı. Yıllar içinde onu gücünü daha net anlıyoruz ancak kullanım alışkanlıklarımızı kontrol etmekte (internet bağımlılığı vbz.) hala çok zorlanıyoruz.
- Sosyal medya ve sanal şiddet hakkında bilgi verebilir misiniz?
Sanal şiddet günlük hayattaki şiddet türlerinden çok da ayrı düşünülmemeli. Özellikle de sanal alemle, gerçek hayatın bu denli iç içe geçtiği, sanal alemin bu denli gerçek algılandığı bu zamanda, kişide benzer duygusal durumu ortaya çıkardığını söyleyebiliriz.
Peki, sanal şiddete uğradığımızı nasıl anlarız?
Arkadaşlarınız tarafından hakarete ulaşacak boyutta saldırıya uğruyorsanız.
İtiraflara, çeşitli tacizlere ve şantaja maruz kalmaya başladıysanız.
Bilgileriniz, fotoğraflarınız ve videolarınız çalınıyorsa sanal şiddet mağdurusunuz diyebiliriz.
- Artık bu sayede herkes herkesle iletişim kurabiliyor. Fakat bazen bu iletişim kötüye de kullanılabiliyor. Örneğin ünlülerin instagram hesabı altında çok acımasız eleştiriler olabiliyor. Bunun altında yatan nedenler neler?
Sosyal medya yoluyla herkes birbiriyle iletişime geçebilir hale geldi. Bu sosyal medyanın en etkileyici yanı. Aynı zamanda fikir özgürlüğünü de beraberinde getirdi. İnsanlar tüm duygularını burada özgürce söyleyebilir hale geldi. Bu kimi zaman eksiklik hissinden kaynaklanan kıskanma olarak karşımıza çıkabilirken, kimi zaman ise nefret olarak karşımıza çıkabiliyor. Kişi yazı ile kendini ifade ederken negatif duyguları daha kolay ve abartılı şekilde ifade edebiliyor.
Ancak bu durum sosyal medyanın günümüzdeki kullanım alışkanlığı dolayısıyla bu şekildedir demek çok yanlış olmaz, görünen o ki gelecekte insanlar sosyal medyada yaptıkları paylaşımları yüzünden kendilerinden utanır hale gelecekler.
- Neden insanlar birilerini eleştirmek konusunda sosyal medyayı kullanmayı tercih etmeye başladı?
Eleştirilerin dile getirilmesi ünlülerin hesaplarında görüldüğü gibi arkadaşlara karşı da benzer şekillerde karşımıza çıkıyor. İnsanlar kızgınlıklarını, mutsuzluklarını dile getirebilmek için doğrudan kişiyle iletişime geçmek yerine şarkı paylaşıp, özlü söz aracılığı ile duygularını iletmeye çalışıyorlar ya da o kişinini fotoğraflarını beğenmeyerek tepkili olduğunu göstermeye çalışıyor.
Artık sosyal medya o kadar gerçek oldu ki kızgınlığı bile dolaylı olarak oradan iletiyoruz, ancak bu davranışın bizi çok fazla bir sonuca ulaştırmadığı kesin.
- Hakaret içerikli mesajları yazan kişilerin kişilik özellikleri altında neler olabilir?
Günlük hayatta hakaret içerikli konuşmalar yapan kişilerle ilgili psikolojik olarak öngörülerde bulunmak mümkün olabilir, ancak sanal ortamda günümüz bilgileriyle onun kişilik özelliklerine dair bir tahminde bulunamayız.
- Karşı tarafın bu tür mesajları ne tür bir tepkiyle karşılık vermesi doğru olan davranış biçimidir?
Sosyal medyada size karşı yapılan saldırgan bir paylaşımda bununla ilgili tartışmaya girmemek kullanılabilecek en sağlıklı yöntemdir.