Sınav stresi ile Başa Çıkma Yolları

Ülkemizde sınav stresi toplumun büyük bölümünü etkileyen bir durum. Her yıl liselere yada üniversitelere giriş sürecinde milyonlarca genç ve aileleri bu stresli durumla karşı karşıya kalıyor. Bu sebeple sınav stresi ile başa çıkma yolları arıyorlar.

Peki Sınav Stresi Nedir?

Stresin biyolojik ve ruhsal olarak birçok açıklaması olmasına rağmen, stres deyince aklıma ilk gelenler gerilim, gerginlik, zorlanma gibi anlamlar oluyor.

Eminim sınav döneminde sizin de bedensel olarak en çok hissettikleriniz gerginlik, gerilim ve panik gibi haller.

Kimi sınavı bir ölüm kalım meselesi olarak görür ve stresi kontrol edemez; çok az sayıda kişi ise, yolun sonu olmadığının farkındadır. Sanırım bu şekilde düşünen kişilerin şanslı olduğunu söyleyebiliriz.

Sınav Stresini Yenmek İçin Düşünceleri Değiştirin!

Sınav sürecinde öğrenciler genellikle başarısız olmaktan ve başarısız görünmekten korkarlar.

Akıllardan geçen düşünceler de bu sürecin daha stresli geçmesine sebep olur.

“Eğer kötü alırsam, anneme babama ne diycem”

“Arkadaşlarımın yüzüne nasıl bakıcam”

“Akrabalarıma, tanıdıklarıma mahcup olucam”

Bu düşünceler sınav kaygınızı ve stresinizin kontrolsüzce yükselmesine sebep olur.

Bir diğer taraftan sınava yüklediğiniz farklı anlamlar, sınavdaki başarının mutluluğa giden tek yol olduğu izlenimi uyandırabiliyor.

Karşılaştığım birçok öğrencide, sınavda istediği puanı alırsa çok mutlu olacağını, çok başarılı hayatlar yaşayacağını aksi taktirde hayatın çok kötü olacağına dair bir felaketleştirme görüyorum. Örneğin tipik bir düşünceden bahsedicek olursak: “Üniversite sınavında hukuk kazanırsam çok mutlu bir hayatım olur. İnsanlar tarafından kabul gören bir mesleğim olur, çok kazanırım, istediğim her şeye sahip olurum” şeklinde bir bakış açısı düşünün.

Bu düşünce size de tanıdık gelmiş olmalı.

Bu bakış açısı mutluluk ve başarıya dair oldukça hatalı bile olsa, bir yere kadar kabul ettik diyelim.

Asıl felaket ve strese sokan düşünceler şurada başlıyor: Eğer kazanamazsam bu korkunç bir şey olur. Herkes bir bölüme girecek ben kalıcam, başka bir meslek düşünemiyorum bile.  Hele ikinci seneye kalmayı hiç düşünemiyorum!

Açıkcası söylerken bile, ben dahi stres oldum. Birde bu sözleri sınav dönemindeki öğrencinin kendine söylediğini düşünün.

Bugün geldiğim noktada gözlemlediğim en önemli şeyin, hayata bir an önce atılmak olmadığını görüyorum. Kimi zaman 1 sene kayıp dediğiniz durum, sizi arkadaşlarınızdan 10 adım öteye götürebilir, doğru tercihler yapmanızı sağlayabilir.

Sizi hayatta başarılı kılacak olan, sınav başarınız ya da mesleğiniz den ziyade tutkunuz, isteğiniz ve kişilik özellikleriniz olacak.

Çünkü iyi meslek diye bir şey yok, mesleğini iyi yapan insanlar var!

İncelediğinizde hayatta oldukça başarılı olmuş birçok kişinin üniversite mezunu dahi olmadığını görebilirsiniz. Çeşitli teknoloji devlerinin kurucularından, modacılara, yönetmenlere kadar birçok dehanın üniversite mezunu olmadığını görebilirsiniz. Ama insan o yaşlarda bunu göremiyor.

Sınav stresini ve kaygısını arttıran hatalı düşünceler

Gördüğünüz gibi olayları yorumlayış şekliniz, kritik öneme sahip.

O halde sınavlara hazırlanırken kaygı artıran 4 düşünce hatasına gelin bir göz atalım

  • Aşırı genelleme: Bu düşünce hatasında tek bir olaydan yola çıkarak genel bir çıkarım yaparsınız. Örneğin, bir sınavdan düşük aldığınız için artık hep düşük olacağınızı, başarısız olacağınızı düşünürsünüz.
  • Ya hep ya hiç tarzı düşünme: Sizin için siyah ve beyaz vardır asla gri yoktur. Örneğin: Tüm sınav sonuçlarınız yüksek olsun, bir sınavdan düşük alın, kendinizi başarısız ve tembel olarak değerlendirirsiniz.
  • Büyütme veya küçültme: Başarınızı ve olumlu seyri göremeyip değersizleştirirsiniz; herhangi bir başarısızlığı, düşük notu ise aşırı büyütürsünüz.  En sık kurulan hatalı cümle: Bu sınavdan yüksek aldım tamam, ama herkes yüksek alırdı zaten.
  • –meli, malı tarzı düşünce: Kimi zaman kendiniz için katı, acımasız değerlendirmeler yapıp, hedefiniz yönünde aşırı beklenti içine girersiniz. Örneğin: En iyisi olmalıyım, çok başarılı olmalıyım, çok para kazanmalıyım. gibi

Saydıklarım içinden sizin en sık yaptığınız düşünce hatalarını yakalayarak sınav stresi ile başa çıkmaya çalışmalısınız. Emin olun oldukça rahatlayacaksınız.

 

Psikolog Barış Gürkaş

 

Facebook
Twitter
WhatsApp
Telegram

Diğer Yazılarımız

Psikolojik Testler

Psikolojik Testler Nelerdir ve Ne İşe Yararlar? Psikolojik testleri psikofiziksel davranışları, yetenekleri ve psikolojik problemleri ölçmek ve psikolojik performansları öngörmek için sistematik

Sınav Kaygısı

Sınavlarda katılımcılar arasında bir rekabet söz konusu olduğu için sınav kaygısı hissetmek normal bir duygudur. Özellikle gençler arasında yaygın olan sınav kaygısı,

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Yaygın anksiyetede kaygıyı tek bir konu üzerinden değil bir çok konu üzerinden yaşarız. Kaygı konuları çeşitlenmiştir ve yaygın anksiyete bozukluğu sebebiyle birçok

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.