Takıntı Hastalığı – Obsesif Kompülsif Bozukluk

Obsesif Kompülsif Bozukluk (OKB) nedir?

Gün içinde birçok insanın aklına takıntılı, rahatsız edici düşünceler gelebilir, fakat onlardan rahatsız olmazlar. Çünkü o düşünceleri zarar verme ihtimali olan, tehlikeli ve tepki vermeyi gerektiren düşünceler olduğunu düşünmezler.

Örneğin: Kimi zaman hepimizin zihninde istemsizce şöyle görüntüler canlanabilir: trafikte giderken bir anda ters yöne doğru sürme, evde yemek yaparken yada makasla uğraşırken karşımızdaki kişiye zarar verme gibi.

Birçoğumuz bu tip hoş olmayan, şiddet içeren düşünceleri yada görüntüleri hiç önemsemez ve günlük hayatına devam eder, ancak OKB ile mücadele eden kişiler bunları düşünmekten kendini alamazlar. Neden böyle düşündüm, bu düşünceden kurtulmam lazım, ya bu düşünce bana bunu yaptırırsa, ya kendimi kontrol edemezsem birine zarar verirsem gibi düşünceler sebebiyle hayatlarını kendilerine zorlaştırırlar.

Bu bozukluğu incelemeden önce obsesyon ve kompülsiyon kavramlarının ne anlama geldiğini incelemek bu rahatsızlığı anlamakta bize yardımcı olacaktır. Çünkü obsesif-kompulsif bozukluk en basit şekliyle obsesyon ve kompilsiyonlardan oluşan bir bozukluktur. Bu kavramların tanımına baktığımızda:

Takıntı (Obsesyon), bireyin zihninden uzaklaştıramadığı, iradesi ve kontrolü dışında zihnine hücum eden, rahatsız edici, çoğu zaman tehdit edici, ısrarcı ve tekrarlayıcı düşüncelerdir. Kişinin birçok zaman kendisine de saçma ve anlamsız gelen bu düşüncelerden zihnini uzaklaştıramayan birey, bunları düşünmekten kendisini alamaz.

Belirgin bir kaygıya sebep olan bu düşüncelerin en büyük özelliği yineleyici olmasıdır. Kişi bu düşüncelere, imgelere aldırmamaya ya da baskılamaya ya da başka bir düşünce ya da davranışla durdurmaya (kompulsiyonu yerine getirerek) çalışır.

Zorlantılar Kompülsiyon ise, kişinin zihnine istemsiz olarak üşüşen bu düşüncelerin, ortaya çıkardığı sıkıntıyı azaltmak için yapmak için zorunluluk hissettiği tekrarlayıcı ve istemli davranışlardır. Örneğin: El yıkamak, silmek, kafa sallamak, sayı saymak, belirli cümleleri içinden tekrarlamak. Kişi kompilsiyonları sayesinde olumsuz ruh halinde bir süreliğine de olsa kurtulur, kontrol duygusunu sağlar, eksiksizlik ve tamam algısı yeniden kurulur.

Görüldüğü gibi OKB olan kişinin kaçınamadığı ve tekrarlayan davranışları mevcuttur. Kişi bu eylemi yerine getiremediği zaman olacak korkunç sonuçlardan korkmaktadır. Kişi istemsiz şekilde zihnine üşüşen bu düşünceleri uzaklaştırmak ve kontrolü tekrar eline almak için kompilsiyonlar geliştirir.

  • Takıntı ya da zorlantı kişinin gün içinde oldukça uzun bir zamanını alır.
  • Sosyal açıdan, iş yaşantısı açısından hayatını olumsuz etkiler.

Obsesif Kompülsif Bozukluk Tedavisi?

Bu rahatsızlık tedavi edilmesi gereken bir bozukluktur. Tedavi edilmediği taktirde hayatı çok zorlaştıran bir hal alır. Bu rahatsızlığın tedavisinde bilişsel davranışçı terapi en işlevsel yöntemdir. Terapi eşliğinde ilaç kullanımı tedavi sürecinde daha hızlı yanıt alınmasını sağlayacaktır.

Terapi ile kişinin düşünceleri ve durumları değerlendirme şekli üzerine çalışılır. Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımına göre düşünceleriniz, duygularınızı ve davranışlarınızı etkiler. Durumları yorumlayış şekliniz bozulmaya başlarsa, duygularınız ve davranışlarınız bundan olumsuz etkilenir. Tedavi sürecinde bu durum üzerine bilişsel davranışçı yaklaşım modeli ile odaklanılır.

Obsesif kompulsif tedavisi genellikle yoğun ilaç kullanımı ve terapi eşliğinde götürülüyor. Son yıllarda tıptaki gelişmeler, çeşitli beyin operasyonlarının tedavi sürecinde kullanılmasını sağlamıştır. Gelişen teknoloji ile OKB’den kurtulmanın gelecekte daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesi beklenmektedir.

 

Referanslar:

Davison, G.C. Ve Neale, J.M. (2004). Anormal Psikoloji, Ankara:TPD

Doron, G. Ve Kyrios, M. (2004). Obsessive compulsive disorder: A review of possible specific internal representations within a broader cognitive theory. Clinical Psychology Review. Vol.25, 415-432.

Psikolog Barış Gürkaş

İstanbul

Kadıköy

 

Facebook
Twitter
WhatsApp
Telegram

Diğer Yazılarımız

Psikolojik Testler

Psikolojik Testler Nelerdir ve Ne İşe Yararlar? Psikolojik testleri psikofiziksel davranışları, yetenekleri ve psikolojik problemleri ölçmek ve psikolojik performansları öngörmek için sistematik

Sınav Kaygısı

Sınavlarda katılımcılar arasında bir rekabet söz konusu olduğu için sınav kaygısı hissetmek normal bir duygudur. Özellikle gençler arasında yaygın olan sınav kaygısı,

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Yaygın anksiyetede kaygıyı tek bir konu üzerinden değil bir çok konu üzerinden yaşarız. Kaygı konuları çeşitlenmiştir ve yaygın anksiyete bozukluğu sebebiyle birçok

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.