Darbe Psikolojisi ve Ruhsal Travma

15 Temmuz Cuma akşamı bazıları arkadaşlarıyla yemekteydi, bazıları evlerinde, bazıları hastanede, bazıları köprüde trafikteydi ve birçok insan günlük hayatın akışında yaşamayı sürdürüyordu. Beklenmedik bir anda beklenmedik bir haberle karşılaştık; basından, sosyal medyadan ve çeşitli kanallardan darbe oldu şeklinde açıklamalar geldi, sokağa çıkma yasakları ilan edildi. Sonrasında birçok insan bulunduğu konumda çaresizlik ve güvensizlik içinde hareket ederek güvenli yer arayışı içine girdi. Kimi evine ulaşabildi, kimi en yakının da güvenli kapalı alanlara gitmeye çalıştı. İnsanlar bir yandan kendileri için endişelenirken, diğer yandan sevdiklerinin güvenliğinden endişeleniyorlardı. Ancak çaresizlik içinde ellerinden telefon etmek yada yazışarak iyi misin sorusunu dışında bir şey gelmiyordu.

Bunların yanında geçmiş darbe deneyimleri olanlar, yazılan çizilenleri okuyanların darbe süresince ve ertesi günlerde nelere kısıtlılık geleceklerini ön görenler marketlere, bankamatiklere, benzinliklere koştular.

Henüz daha darbe söylemleri yeni duyulmaya başlamışken dehşet ve panik hali en üst seviyeye çıktı ve birçok insan evine ulaştı. Evlerinde güvende hissedeceklerini düşünürken çeşitli sosyal medya kanallarından ve TV’lerden dehşete düşüren bombalamalar, hayatını kaybedenlerin görüntüleri ekranlarına düşmeye başladı. Bu tüm görüntüleri ailecek korku içinde izlemeyi sürdürdüler. Büyük şehirlerde yaşayanlar için ise uçak sesleri, silah sesleri, patlama sesleri evlerinin içindeymişçesine yankılanmaya başlamıştı. Cuma gece süresince bu saydıklarımdan çok daha fazla kanlı ve dehşet verici olayla karşılaşmak durumunda kalan insanlar oldu…

Bu yukarıda yazdıklarımın travmatik bir yaşantı olup olmadığına sizlerin karar verebilmeniz için ruhsal travmanın tanımını aşağıda yapacağım:

Ruhsal Travma: Günlük yaşantımızın akışı içinde, hiç beklemediğimiz bir anda kişiyi aşırı korkutan, dehşet içinde bırakan, kişide çaresizlik duygularını yaratan çoğu kez beklenmedik ve zorlayıcı durumlardır. Bununla birlikte kişinin kendisine veya yakınına zarar gelme yaralanma ve ölüm gibi riskler taşıyan bir durum varsa kişide ruhsal açıdan daha derin izler bırakabilir.

Travmanın tanımına baktığımızda 15 Temmuz Cuma akşamı yaşadığımız darbe girişimi ile doğrudan örtüşüyor desek sanırım yanılmış olmayız?

 

Ruhsal Travmaların Toplumdaki Etkileri

Darbe gecesi olduğu gibi benzer şekillerde toplumda ruhsal travmalar yaratan olaylar oldukça yaygındır.  Ruhsal travmalara sebep olabilecek olaylara şöyle bir göz attığımızda:

  • Doğal afetler (sel, yangın,deprem)
  • İnsanlar tarafından travmaya sebep olan durumlar (patlamalar, terör, savaş,tecavüz,taciz)
  • Ani ve beklenmedik ölümler
  • Kazalar
  • Ölümcül ve risk taşıyan hastalıklara yakalanma durumu

Araştırma sonuçları her iki kişiden birisinin bu tür travmatik olaylarla hayatı boyunca bir kez karşılaştığını söylüyor. Ancak bu oran dünyanın her yerinde eşit değil. Ruhsal travma ile karşılaşma riski yaşanılan coğrafyaya, aile yapısına ve mesleğe göre çeşitlilik gösteriyor. Son yıllarda yaşadığımız coğrafyadaki patlamalar, savaş halleri, darbe girişimleri ruhsal travmaların ortaya çıkması için olukça yeterli.

Örneğin bu son olaylarda askerlerin, polislerin yaşadığı dehşet, korku ve çaresizlik hissi ruhsal travmayı doğrudan tanımlıyor.

Ruhsal Travmaların Sebep Olabileceği Psikolojik Rahatsızlıklar

Ruhsal travmalar ve yaşantıların ardından en sık rastlanan rahatsızlıklara baktığımızda depresyon (depresyon testi yapmak için tıklayın) ve travma sonrası stres bozukluğu olduğunu görüyoruz.

Depresif Ruh Hali: Darbe girişimi sonrasındaki süreçte insanlarda depresif ruh hali sebebiyle isteksizlik, keyif alamam, yeme düzeninde ve uyku düzeninde dengesizlik gibi depresif belirtilerin arttığını gözlemliyoruz ve insanlar buna anlam veremiyorlar. “Üzerimde bir ağırlık var birkaç haftadır” şeklinde kendi ruhsal durumlarını tanımlamaya çalışıyorlar.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu: Travmatik yaşantıyı deneyimleyenlerin bir kısmı bu rahatsızlığa yakalanır. Kadınlar ve daha önce ruhsal sıkıntı yaşamış olanların TSSB’ye yakalanma riski daha yüksektir. Birkaç haftalık süreçte uyku problemler, küçük seslerden, hareketlerden kolayca irkilme, olumsuz yaşantıları olayları kişinin sürekli hatırlaması, sinir hali, gelecek ile ilgili plansızlık, yabancılaşma durumlardan ve olaylardan kaçınma hali genellikle birkaç hafta içinde kaybolması beklenir. Bu yaşantıların daha uzun süre sürmesi hatta bununla birlikte kaygı bozukluğu, depresyon, madde bağımlılığı gibi ruhsal durumların belirmesi destek alma vaktinin geldiğininin en önemli göstergesidir.

Ruhsal Travma ve Darbe Psikolojisi İle Başa Çıkma

  1. İşlere Devam: Kontrol düşüncesi travma halinde kaybolur. Tekrardan bir önceki gündeki işleyişe dönmek kotrolün sürdüğü düşüncesini bizlere hissettirir. Bu sebeple yaşamaya çalışmaya devam etmek gerekir.
  2. Zaman her şeyin ilacı değil destek alın: Yapılan araştırmalar travmatik yaşantıdan sonra her 5 kişiden birinde bu ruhsal belirtilerin uzun süre devam ettiği görülüyor. Günlük işleri yapmakta zorlanıyor, kaygı ve travmatik belirtilerin sürdüğünü düşünüyorsanız bir uzmandan destek almalısınız.
  3. Arkadaşlarınızla zaman ayırın: Günlük sosyalleşme rutinlerinizden kaçınmayın. Arkadaşlarınıza zaman ayırmaya devam edin. Ortada yaşanan gerçek bir olay var ve bu olay olmamış gibi davranmak kaçınmak hiçbir işe yaramaz. Bu noktada bazı yaklaşımlar konu üzerine konuşmanın travmatik yaşantıyı çözümlemede etkili olduğunu söylüyor. Ancak bu siz konuşabildiğiniz, duygularınızı ifade edebildiğiniz sürece daha da etkili olacaktır. Herkesle bu konuyu konuşmaktansa size iyi hissettiren insanlarla konuşmaya gayret edin.
  4. Hareket Edin: Travmatik yaşantı sonrasında kişilerde donukluk, hareket etmeme gibi durumların belirdiğini görürsünüz ya da kendinizde hissedersiniz. Bu durum bedenini stres ve korku halinde aşırı uyarılması sonucunda oluşur. Bu noktada spor yapmak, yürüyüş, yüzme, dans gibi aktiviteler bedende oluşan bu halden çıkmada etkili bir yol olarak önerilir.
Facebook
Twitter
WhatsApp
Telegram

Diğer Yazılarımız

Psikolojik Testler

Psikolojik Testler Nelerdir ve Ne İşe Yararlar? Psikolojik testleri psikofiziksel davranışları, yetenekleri ve psikolojik problemleri ölçmek ve psikolojik performansları öngörmek için sistematik

Sınav Kaygısı

Sınavlarda katılımcılar arasında bir rekabet söz konusu olduğu için sınav kaygısı hissetmek normal bir duygudur. Özellikle gençler arasında yaygın olan sınav kaygısı,

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Yaygın anksiyetede kaygıyı tek bir konu üzerinden değil bir çok konu üzerinden yaşarız. Kaygı konuları çeşitlenmiştir ve yaygın anksiyete bozukluğu sebebiyle birçok

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.